چه وسایلی در کوله پشتی کوهنوردی بچینیم و آن را چگونه حمل کنیم؟

در شروع سفر به کوهستان، نحوه صحیح حمل کوله پشتی کوهنوردی  و آشنایی با چگونگی چیدن لوازم ضروری در آن اهمیت زیادی پیدا می‌کند. طبیعت پر فراز و نشیب کوهستان در کنار نوسانات شدید آب و هوایی و خطرات دیگری که ممکن است کوهنوردان را تهدید کند، این مسئله را ضروری می‌کند که کوله و تجهیزات باید به دقیق‌ترین شکل ممکن بسته شده و روی شانه حمل شوند. محتویات کوله پشتی کوهنوردی علاوه بر آن که باید تمام نیازهای واجب کوهنورد را تأمین کند، می‌بایست کمترین فشار وزنی را بر بدن وارد آورده و به سادگی در داخل یک کوله‌ی استاندارد و نه چندان بزرگ جا شود. اگر می‌خواهید بدانید روش اصولی چیدمان و پر کردن کوله‌های کوهنوردی و راهکار برداشتن و حمل درست آن چگونه است، با کیفچه همراه باشید.

برای دیدن و خرید انواع کوله پشتی با ظرفیت های گوناگون و برندهای مختلف از این لینک استفاده کنید:

نحوه استفاده از کوله کوهنوردی

پیش از آن که اصول کوله چینی در کوهنوردی را یاد بگیرید، لازم است به‌طور کلی با نحوه استفاده از این کوله‌ها آشنا شوید. مهم‌ترین نکته در به کار بردن کیف و کوله‌ی کوهپیمایی، تنظیم ساختار آن به نحوی است که وزن بار را به متعادل‌ترین شکل ممکن روی بدن شما توزیع کند. بدین منظور بهتر است کوله پشتی را با باری به وزن حداکثر ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم پر کنید و سپس به سراغ تنظیم طول بندهای رودوشی آن بروید. پس از انداختن کوله بر شانه‌ها، با بستن تسمه دور سینه و بند کمری می‌بایست حدود ۸۰ درصد از وزن بار به کمر و پاها منتقل شوند و شانه‌ها سبکی و آزادی بیشتری در حین حرکت داشته باشند.

چیدمان کوله کوهنوردی

خوب است بدانید که حتی نحوه چیدن وسایل در کوله کوهنوردی هم روی میزان وزن وارده بر شانه‌ها و کمر اثر می‌گذارد! اگر تجهیزات کوهپیمایی به روش درستی در کوله پشتی و کیف چیده نشوند، ضمن فشار زیاد و نامتوازن بر بدن موجب کاهش سرعت حرکت یا برهم‌خوردن تعادل در حین صعود به کوه می‌گردند. از طرفی چیدمان نامناسب وسایل منجر به دسترسی سخت‌تر به آن‌ها می‌شود و مجبور خواهید بود هر بار زمان زیادی را برای بیرون آوردن یک وسیله ضروری صرف کنید. در نهایت، اندازه و گنجایش کوله باید هماهنگ با توان بدنی کوهنورد و مدت زمان سفر او (یک روزه تا چند روزه) باشد.

نحوه چیدن وسایل در کوله پشتی کوهنوردی

اکنون که با ضرورت چیدمان وسایل –از نحوه چیدن لباس در کوله پشتی کوهنوردی گرفته تا چگونگی بسته‌بندی تجهیزات– آشنا شدید، لازم است مراحل و فرایند آن را هم بیاموزید. در ابتدا تهیه یک فهرست از تمام لوازم مهم به ترتیب اولویت زیاد تا کم، به شما در انتخاب مجموعه‌ای از وسایل کاربردی کمک می‌کند. برای حمل خوراکی‌ها، ظروف شیشه‌ای سنگین و شکستنی را با ظرف‌های پلاستیکی سبک و غیرحساس جایگزین کنید. در صورتی که کوله شما ضد آب نیست، از کاور و پوشش پلاستیکی برای لباس‌ها و دیگر تجهیزات حساس به رطوبت استفاده کنید. در آخر، لوازم را براساس وزن و حجم مرتب نمایید و از سنگین‌ترین به سبک‌ترین بچینید.

مرحله اول: مکان یابی صحیح لوازم

پرسشی که به دفعات زیاد در میان سوالات کوهنوردی مطرح می‌شود این است که محل مناسب هر وسیله کجاست؟ یافتن بهترین مکان برای لوازم در کوله کوهنوردی به عوامل مختلفی بستگی دارد. مثلاً در سفرهای کوتاه و سبک بهتر است لوازم سنگین را در میانه و وسط کوله بچینید؛ در حالی که در صعودهای دشوار و طولانی می‌بایست این لوازم در پایین و نزدیک کمر قرار گیرند. این کار با کمک به تنظیم مرکز ثقل بدن و جلوگیری از افتادن فرد به عقب یا جلو، کمترین فشار را بر ستون فقرات وارد می‌کند. ضمناً نحوه صحیح حمل کوله پشتی کوهنوردی تا حد زیادی به توزیع مساوی وزن وسایل در چپ و راست یا بالا و پایین کوله وابسته است.

مرحله دوم: دسته بندی وسایل

در این مرحله بهتر است محتویات کوله پشتی کوهنوردی را براساس ارتباط کاربردی‌شان در دسته‌های مجزایی درون کوله بچینید. مثلاً ظروف بزرگ و سنگین را همراه با کپسول خوراک‌پزی در بخش‌های پایینی کوله پشتی بگذارید و بسته کمک‌های اولیه را همراه با لوازم ارتباطی الکترونیک در قسمت‌هایی بالایی و دم دست قرار دهید. یک نکته کارآمد پیرامون کوله چینی در کوهنوردی آن است که از فضای خالی داخل ظروفی مانند لیوان و قابلمه برای گذاشتن غذا و تنقلات استفاده کنید. کم‌کاربردترین لوازم مانند کیسه خواب و پوشاک باید در دور از دسترس‌ترین بخش کوله قرار گیرند.

مرحله سوم: تعیین جیب ها و محفظه ها

مسئله مهمی که در نحوه استفاده از کوله کوهنوردی باید به آن توجه کرد، کارایی هر جیب و محفظه است. شما باید بدانید مجموعاً چه تعداد فضای خالی با چه ظرفیتی در اختیار دارید تا بتوانید انواع لوازم ضروری و غیرضروری همچون قمقمه یا بطری آب، میان‌وعده‌ها، جعبه لوازم پزشکی، بادگیر و کلاه و دستکش، چاقو، طناب، چراغ قوه، یخ‌شکن و… را به ترتیب اولویت در آن‌ها بچینید. این موضوع روی نحوه صحیح حمل کوله پشتی کوهنوردی هم تأثیر می‌گذارد، پس مطمئن شوید تمام فضاهای خالی را پر کرده‌اید و در غیر این صورت بخش‌های خالی را با تسمه و بندهای مخصوص فشرده کنید. پیش از حرکت نیز کوله را امتحان کنید تا همه‌چیز روبراه باشد.

بخش های مهم کوله های کوهپیمایی

گفتیم که برای تعیین محل مناسب محتویات کوله پشتی کوهنوردی لازم است با محفظه‌ها و جیب‌های مختلف آن آشنا شوید و کاربرد هر بخش را یاد بگیرید. به طور کلی سه ناحیه مهم در هر کوله وجود دارد که هر کدام، محل جای‌دهی مجموعه‌ی خاصی از لوازم و تجهیزات است. تقسیم‌بندی این نواحی، غالباً بر اساس وزن وسایل صورت می‌گیرد و به شما نشان می‌دهد که برای کوله چینی در کوهنوردی می‌بایست هر دسته از ابزارها را در کجا بگذارید. بنابراین پیش از چیدمان لوازم بهتر است وزن آن‌ها را تعیین نمایید تا چیدنشان با سرعت بیشتری انجام گیرد. این سه ناحیه اصلی، به شرح زیر می‌باشد:

ناحیه ۱

آشنایی با ناحیه ۱ و کاربرد آن در نحوه استفاده از کوله کوهنوردی بسیار اهمیت دارد؛ زیرا این بخش محل قراردهی اقلام سبک اما ضروری مانند چادر کوچک یا بادگیر، کیسه خواب و لباس‌ها است. در بیشتر کوله‌های تخصصی کوهپیمایی، این ناحیه همچون جیب مجزایی در زیر کوله تعبیه شده که زیپ جداگانه‌ای از محفظه اصلی دارد و به راحتی می‌توان لوازم آن را بیرون آورد. درخصوص نحوه چیدن وسایل در کوله کوهنوردی باید دانست که قرار دادن لوازم شکستنی در پایین کوله و داخل ناحیه‌ی یک صحیح نیست. به‌طور کلی در کوله‌های دو حجمی می‌توان هر وسیله نرم و سبک و حجیمی را در این بخش قرار داد.

ناحیه ۲

فضایی که در حین چیدمان کوله کوهنوردی به لوازم سنگین تعلق می‌گیرد، ناحیه ۲ نام دارد و از گنجایش و ظرفیت زیادی برخوردار می‌باشد. معمولاً محفظه بزرگ و اصلی کوله و به‌ویژه بخش‌های پشتی آن که مماس با پشت کمر کوهنورد است، به عنوان ناحیه دو شناخته می‌شود. در بخش قبل با ناحیه یک و نحوه چیدن لباس در کوله پشتی کوهنوردی آشنا شدید. در این‌جا باید بدانید که ناحیه دوم محل قرارگیری ظروف غذا و آب، خوراکی‌های وعده‌های اصلی، کنسروها، تجهیزات کوهنوردی غیرحساس، چادر سنگین، زیرانداز و… می‌باشد. همچنین جیب‌های کناری که لوازم حساس کوهنوردی مانند کلنگ، یخ شکن و باتوم را حمل می‌کنند جزو ناحیه ۲ هستند.

ناحیه ۳

آخرین بخشی که ضمن آشنایی با نحوه چیدن وسایل در کوله پشتی کوهنوردی لازم است بشناسید، محل قراردهی لوازم کوچک و سبک یا همان ناحیه ۳ می‌باشد. این بخش شامل جیب بالایی کوله یا برخی از جیب‌های کوچک بیرونی در روبرو و کناره‌ها است که به تجهیزات ضروری و دم‌دستی اختصاص دارد. معمولاً در بین سوالات کوهنوردی این مسئله مطرح می‌شود که کدام لوازم کوهپیمایی باید دائماً در دسترس ما باشند؟ باید گفت این وسایل شامل نقشه، قطب‌نما، جی‌پی‌اس یا مکان‌یاب، بی‌سیم، تلفن همراه، چراغ‌قوه، آجیل و بسکویت، بطری کوچک آب، دستمال و… است که در ناحیه سه قرار می‌گیرد.

نحوه صحیح حمل کوله پشتی کوهنوردی

پس از آن که محتویات کوله پشتی کوهنوردی را به درست‌ترین شکل ممکن در جیب‌ها و محفظه‌های کوله‌ی خود چیدید، لازم است نحوه حمل و جابجایی صحیح آن را هم در نظر داشته باشید. در بلند کردن و روی شانه انداختن تمام کوله‌ها، انجام روش مناسب آن ضروری است تا کمترین فشار یا آسیب را به مهره‌های کمر و عضلات گردن و شانه وارد کند؛ اما این موضوع در حمل کوله‌های کوهنوردی به دلیل وزن سنگین‌تر، حجم بیشتر و مسیر دشوارتر حرکت، اهمیت بیشتری خواهد داشت. بخشی از فرایند جابجایی استاندارد کوله پشتی کوهپیمایی به نحوه بلند کردن آن مربوط می‌شود و بخشی به چگونگی بستن بندها و تسمه‌ها که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

گام اول: رهاسازی بندها

پس از تکمیل روند کوله چینی در کوهنوردی و بستن کامل وسایل، وقت آن است که کوله را بر دوش‌تان بیندازید. برای این کارم لازم است ابتدا همه بندهای شانه‌ای و کمربند یا تسمه دور سینه را شل کرده و گره یا سگک قفلی آن‌ها را باز کنید. کوله را در محل مناسبی روی دوش قرار دهید و شانه‌ها را کمی بالا بیندازید تا کوله‌تان اندکی بالاتر قرار بگیرد. در ادامه‌ی روند نحوه استفاده از کوله کوهنوردی می‌بایست بند کمری را روی استخوان لگن به گونه‌ای تنظیم کنید که کمترین فشار را به پهلوهایتان وارد سازد. سپس کمربند را سفت ببندید تا بخش پایینی کوله پشتی کاملاً فیت شود و بدون لغزش و حرکت باقی بماند.

گام دوم: تنظیم بند شانه

در مرحله‌ی بعدیِ نحوه صحیح حمل کوله پشتی کوهنوردی می‌بایست بندهای شانه را با کشیدن به سمت پایین، محکم ببندید تا کوله به‌طور کامل به شما نزدیک شده و به پشت کمرتان بچسبد. طول بند رودوشی را به نحوی تنظیم کنید که انتهای کوله از گودی کمر پایین‌تر نیاید و گردن و شانه‌ها را هم به سمت عقب نکشد. ترجیحاً محتویات کوله پشتی کوهنوردی را درون کوله‌ای بچینید که بندهایی با عرض ۵ سانتی‌متر و حاوی پدهای نرم داشته باشد. کوله‌های غیراستاندارد با بندهای باریک، موجب تمایل شانه‌ها به سمت جلو، قرمزی و التهاب پوست، فشار بر رگ‌های خونی و عصبی و بروز دردهای مزمن می‌شوند.

گام سوم: تنظیم محافظ گردن

پس از اتمام کوله چینی در کوهنوردی و روی دوش انداختن آن، باید مطمئن شوید که محل تماس کوله با پشت گردنتان کاملاً استاندارد و بدون هرگونه آسیب باشد. برخی کوله‌ها –به‌ویژه مدل‌های بالای ۵۰ لیتر– در این ناحیه یک بالشتک کوچک در بدنه خود دارند که از بخش پایینی به کوله دوخته شده و بخش بالایی آن حرکت می‌کند. بنابراین حین آموزش نحوه استفاده از کوله کوهنوردی گفته می‌شود کوله‌پشتی را طوری بر شانه بیندازید که این بالشتک مماس با مهره‌های گردن قرار گیرد و از آن‌ها محافظت کند. در صورت فقدان این بخش نیز می‌توانید از جایگزین‌هایی مانند شال گردن استفاده کنید.

گام چهارم: بستن بند کوله کشی

همان‌طور که برای کوله‌های بزرگ، نحوه چیدن وسایل در کوله کوهنوردی پراهمیت‌تر و حساس‌تر است، چگونگی حمل کوله جهت کاهش فشار وزن واردشده بر بدن هم اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل در کوله‌های کوهپیمایی بزرگ می‌توان تسمه‌ای به نام بند کوله کشی را دید که با زاویه ۴۵ درجه روی شانه کوهنوردی می‌افتد. گاهی اگر چیدمان کوله کوهنوردی هم استاندارد باشد، به دلیل وزن زیاد وسایل ممکن است کوله به سمت عقب سُر بخورد. در این شرایط با کشیدن بند کوله‌کشی به سمت جلو، می‌توان کوله را به بدن نزدیک‌تر کرد تا کمتر تکان بخورد و تحمل وزن در حین راه رفتن راحت‌تر باشد.

گام پنجم: بستن بند سینه

در بخش‌های قبلی همچون نحوه چیدن لباس در کوله پشتی کوهنوردی یا نحوه کاهش وزن وسایل سنگین، به بند دور سینه هم اشاره کردیم. تسمه دور سینه تقریباً عملکردی مانند بند کمری دارد، اما به دلیل احتمال فشار بر قفسه سینه و اختلال در تنفس، نباید به محکمی کمربند بسته شود. اگر با نحوه چیدن وسایل در کوله پشتی کوهنوردی آشنا شده و آن را به درستی انجام داده باشید، ممکن است به بستن این بند نیازی نباشد. بااین‌حال می‌توانید با بستن تسمه‌ی سینه‌ای از برگشتن شانه‌ها به عقب در اثر وزن زیاد کوله جلوگیری کنید و مانع از تکان خوردن مداوم کوله پشتی در مسیرهای ناهموار شوید.

گام ششم: خم شدن و ایستادن

آخرین اصلی که در پاسخ به سوالات کوهنوردی پیرامون نحوه حمل کوله‌های کوهپیمایی مطرح می‌شود، چگونگی خم شدن و ایستادن برای بلند کردن کوله است. همواره گفته می‌شود که برای بلند کردن وسایل سنگین نباید از ناحیه کمر خم شوید و بهتر است زانوهایتان را خم کنید. این مسئله در مورد کوله‌های کوهنوردی بزرگ و سنگین هم صدق می‌کند. بدین ترتیب، نحوه صحیح حمل کوله پشتی کوهنوردی به‌ویژه در صورت وزن زیاد به این صورت است که با خم کردن زانوها به حالت نیمه‌نشسته در بیایید و پس از انداختن کوله بر شانه، بلند شوید. البته در صورت قرار دادن کوله بر روی یک میز، حمل آن راحت‌تر می‌شود و نیازی به این کار نیست.

عوارض حمل کوله سنگین کوهنوردی

اگر موارد ذکرشده در خصوص محتویات کوله پشتی کوهنوردی و نحوه حمل کوله را به درستی رعایت نکنید، ممکن است عوارض و پیامدهای آن گریبان‌گیرتان شود. در واقع عدم دقت در نحوه چیدن وسایل در کوله کوهنوردی و سهل‌انگاری به هنگام روی شانه انداختن یا روی زمین گذاشتن آن، آسیب‌هایی را به بدن وارد می‌سازد که رایج‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

• بیرون زدن مهره‌های کمر و بروز دیسک کمر
• انحراف و خمیدگی ستون فقرات در بلندمدت
• کشیدگی ماهیچه‌ها و تاندون‌های دست، شانه و گردن
• آسیب‌های پوستی مانند پوسته‌پوسته شدن

سخن پایانی

دانستیم که برای پشت سر گذاشتن یک کوهپیمایی لذت بخش، چیدمان کوله کوهنوردی نقش مؤثری ایفا می‌کند؛ به نحوی که می‌تواند موجب راحت‌تر شدن صعود از قله‌ها یا دشواری حرکت حتی در مسیرهای مسطح شود. بااین‌حال الگوی مناسب برای چیدن لوازم به عوامل مختلفی مانند فهرست وسایل ضروری هر فرد، نوع و اندازه کوله‌ی هر کوهنوردی و… وجود دارد و یکسان نیست. از طرفی نحوه چیدن لباس در کوله پشتی کوهنوردی با روش چیدن تجهیزات کوهپیمایی یا چگونگی قرار دادن خوراکی‌ها و وسایل شخصی فرق دارد. لذا آشنایی با راهکارهای اصولی بستن و حمل این کوله به تجربه سفری دلپذیرتر کمک خواهد کرد.

برای دیدن و خرید انواع کوله پشتی با ظرفیت های گوناگون و برندهای مختلف از این لینک استفاده کنید: